Finansies

💰 Finansies – Samevatting (Graad 10–12)

1. Inkomste, Uitgawes, Wins en Verlies

• Inkomste: Verskillende bronne van inkomste soos lone, salarisse, subsidies en beleggingsopbrengste.

• Uitgawes: Soorte uitgawes (vaste en veranderlike), insluitend huishoudelike en persoonlike begrotings.

• Wins/Verlies: Berekening en interpretasie van wins en verlies in eenvoudige finansiële situasies.

2. Begrotings

• Persoonlike en Huishoudelike Begrotings: Opstel, ontleding en aanpassing van begrotings om realistiese inkomste- en uitgawepatrone te weerspieël.

• Tekorte en Surplusse: Identifisering en bestuur van finansiële ongelykhede.

3. Bankdienste en Rente

• Bankrekeninge: Verskillende tipes rekeninge (bv. spaar-, tjek-, en beleggingsrekeninge) en hul eienskappe.

• Transaksionele Rekords: Lees van bankstate en voltooiing van transaksievorms.

• Renteberekeninge: Berekening van eenvoudige en saamgestelde rente oor tyd.

4. Krediet en Lenings

• Kredietkonsepte: Verstaan van winkelrekeninge, kredietkaarte, huurkoop en lenings.

• Leningterugbetalings: Berekening van maandelikse terugbetalings, insluitend rente en termyne.

• Kredietwaardigheid: Verstaan hoe terugbetalingsgedrag kredietrekords beïnvloed.

5. Kosteprys, Verkoopprys, Winsopslag en Afslag

• Koste- en Verkoopprys: Berekening van verkooppryse met behulp van winsopslagpersentasies.

• Afslag: Berekening van afslag en finale pryse na prysverlagings.

• Gelykbreekanalise (Graad 12): Bepaling van die punt waar inkomste en uitgawes gelyk is.

6. Tariefstelsels en Fakture

• Verstaan van Tariewe: Ontleding van diensfooie (bv. elektrisiteit, water, selfoondata, vervoer).

• Interpreteer Fakture: Lees en verifiëring van diensrekeninge vir akkuraatheid.

• Vergelyk Pakkette: Evalueer verskillende pryspakkette en opsies.

7. Belasting

• Inkomstebelasting: Verstaan belasbare inkomste, belastingkategorieë en aftrekkings.

• BTW: Verstaan van Belasting op Toegevoegde Waarde, BTW-ingesluit en BTW-uitgesluit pryse.

• PAYE en UIF: Berekening van aftrekkings vanaf bruto salaris.

8. Inflasie en Wisselkoerse

• Inflasie: Verstaan hoe inflasie pryse, spaargeld en koopkrag beïnvloed.

• Wisselkoerse: Omskakeling tussen geldeenhede met behulp van huidige wisselkoerse.

9. Finansiële Dokumente

• Salarisstrokies: Lees en interpretasie van bruto inkomste, aftrekkings en netto betaling.

• Bankstate & Kwitansies: Ontleding en verifiëring van transaksiedata.

• Kwitansies & Fakture: Verstaan hoe kwotasies en fakture gestruktureer is en gebruik word.

Vordering Deur die Grade

• Graad 10: Fokus op basiese begrotings, inkomste/uitgawes, en eenvoudige finansiële berekeninge.

• Graad 11: Insluiting van tariewe, rente, meer komplekse begrotings en finansiële dokumente.

• Graad 12: Belasting, inflasie, gelykbreekanalise en kritiese evaluering van finansiële scenario's.